Beyan Tarih

Fransa’nın baskısı ,

Osmanlı, 1866 yılında Girit’teki isyanı bastırmaya muvaffak olunca, başta Fransa olmak üzere Batılı devletler, Girit’le ilgili olarak bir konferans toplanması için Osmanlı’ya baskı yapmaya başladılar. Yapılan baskılar netice vermekte gecikmedi ve Şubat 1869′da Girit’le ilgili olarak “Paris Konferansı” toplandı. 18 Şubat 1869′da imza edilen kararlar doğrultusunda, Osmanlı ve Yunanistan arasında kesilen diplomatik ilişkiler yeniden başladı. Bu arada, konferansta alınan kararlar doğrultusunda Girit’e verilen “muhtariyetin” sınırlan da genişletildi.

Fransa’nın baskısı ile, “muhtariyet” yönetiminin başına bir Rum’un geçmesi ve yardımcısının da Türk olması kararlaştırıldı.Tıpkı 1960 yılında Kıbrıs’ın cumhurbaşkanının Rum Makarios ve yardımcısının Türk Fazıl Küçük olması gibi… Girit Meclisi, 80 Rum ve 30 Türk üyeden oluşacak, Türkçe’nin yanı sıra Rumca da “resmî dil” olarak kabul edilecekti. Cinayet işleyen Giritli isyancılar için af ilân edildi.

Bu arada Girit’in gelirinin ikiye bölünmesi karara bağlandı. Aradan çok geçmeden, Giritli Hıristiyanlar ikiye bölündü, isyan etmekten yana olmayan liberaller ve isyancı muhafazakârlar arasında kavga başladı.

Yunanistan, Enosis taraftan muhafazakâr Hıristiyanları desteklemek için 1869′da yeniden teşvik ve tahriklere başladı. Osmanlı, çıkan isyanı 40 bin askerle bastırarak l Aralık 1869 tarihi itibariyle Girit Meclisi’ni feshetti. Büyük devletler, TürkYunan münasebetlerindeki gerginliği görüşmek üzere Paris’te toplandılar.

Alınan karar, “Türkiye’nin haklı olduğu ve Yunanistan’ın Girit konusunda kışkırtmacı olmaktan kaçınması gerektiği” şeklindeydi. O esnada Osmanlı İmparatorluğu çok ciddi problemlerle yüz yüze bulunuyordu. Balkanlardaki isyanlar çığ gibi yayılıyor, Osmanlı ordusu isyanları bastırmak için bir çok cephede birden savaşıyordu.

Demokratik Doğu Federasyonu O tarihlerde İsviçre’nin Cenevre şehrinde bir teşkilât sahneye çıktı: “Demokratik Doğu Federasyonu.” Bu teşkilât, Rum, Bulgar, Sırp ve Romanyalılar tarafından kurulmuştu. Bu teşkilâta para yardımını Yunan ve Ermeni zenginleri yapıyordu.

Teşkilâtın amacı Balkan ülkelerinin bir federasyon çatısı altında toplanmasıydı. Bu federasyon kuruluncaya kadar teşkilât, Balkan bölgesinde Osmanlı İmparatorluğuna karşı başlayan ayaklanmaları destekleyecekti. Böylece “Büyük Yunanistan” kurulacaktı.

1870 yılı başlarında Osmanlı, Balkanlardaki işyardan bastırınca “Demokratik Doğu Federasyonu” ortadan kayboldu. Yunanlılar hiç bir şey olmamış gibi Girit’te yeni bir isyan başlattılar. 15 Eylül 1874′de 700 Giritli Ortodoks, silahlarıyla Atina’daki tarihî stadyumda toplanarak Girit’i Türklerden almak için yemin ettiler. Enosis hedefi taşıyan çetecileri eğitmek için Yunanlı subaylar 1878′de Pire limanından Girit’e hareket ettiler.

Yunanistan’ın ilhakını isteyen Giritli Ortodokslar sokaklara dökülmüş, Türkler aleyhine gösteriler yapıyorlardı.